Η Σπιναλόγκα είναι μικρό νησί κοντά στην Ελούντα στην
Ανατολική Κρήτη. Έχει γίνει γνωστή σαν το νησί των λεπρών, αφού εδώ απομονώνονταν οι
λεπροί από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι το 1957.
Τη Σπιναλόγκα
επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι χιλιάδες τουρίστες με καραβάκια από τον Άγιο
Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα για να ξεναγηθούν στα ερειπωμένα της κτίρια,
που με κόπο προσπαθεί η αρχαιολογική υπηρεσία να συντηρήσει.
Σήμερα Σπιναλόγκα ονομάζουμε μονάχα
το μικρό νησί, αλλά οι Ενετοί με το όνομα αυτό αποκαλούσαν και την μεγάλη
χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα που ενώνεται με την Ελούντα με ένα στενό ισθμό. Αναφέρεται
ότι η Κολοκύθα ήταν ενωμένη με την Σπιναλόγκα (γι αυτό μοιράζονταν το ίδιο
όνομα), αλλά το 1526 οι Ενετοί άνοιξαν διώρυγα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το
μικρό αυτό νησί. Η πληροφορία αυτή προέρχεται από τον Ενετό χαρτογράφο Vincenzo Coronelli και
την αναφέρουμε με κάθε επιφύλαξη για την ακρίβεια της. Πάντως το νησί απέχει
από την Κολοκύθα μόνο 170 μέτρα και τα νερά είναι αβαθή, οπότε είναι πιθανό οι
Ενετοί πράγματι να προχώρησαν στο έργο αυτό προκειμένου να δημιουργήσουν ένα
απόρθητο νησί - φρούριο.
Το όνομα Σπιναλόγκα προέκυψε γύρω στο 13ο
αιώνα με νονούς τους Ενετούς κατακτητές, οι οποίοι αφού δεν είχαν εξοικείωση με
την ελληνική γλώσσα παρέφθειραν (παράφρασαν) το τοπωνύμιο «στην Ολούντα» σε Σπιναλόντε αρχικά
(13ος αιώνας) και αργότερα σεΣπιναλόγκα. Όχι τυχαία βέβαια, γιατί το
Σπιναλόγκα τους ήταν ήδη γνωστό από μία νησίδα στη Βενετία, τη σημερινή
Τζιουντέκα (Εβραϊκή). Μια άλλη ερμηνεία του ονόματος Σπιναλόγκα, το θέλει να
έχει προκύψει από το σχήμα της νησίδας που θυμίζει μακρύ αγκάθι (σπίνα=αγκάθι,
λόνγκα=μακρύ), μία θεωρία που δεν την ενστερνίζονται πολλοί. Αρκετά αργότερα το
1957 παρουσιάστηκε ένα άλλο όνομα για τη νησίδα, το όνομα Καλυδών,
σαν μια ανεπιτυχής προσπάθεια για να αντικατασταθεί το λατινογενές Σπιναλόγκα
με ένα ελληνοπρεπές όνομα.
Περιδιαβείτε:
Στα λιθόστρωτα σοκάκια αναζητώντας
τα απομεινάρια του θαυμαστού πολιτισμού που είχαν αναπτύξει οι τότε κάτοικοί
της μέσα από το τίποτα. Τα ερείπια των σπιτιών, του νοσοκομείου, του σχολείου… Υποκλιθείτε
στην δύναμη αυτών των ανθρώπων που παρά την αρρώστια τους και την κοινωνική
περιθωριοποίηση συνέχιζαν να εργάζονται, να μορφώνονται και να ζουν με
αξιοπρέπεια μέχρι το 1957. Όταν έφυγε και ο τελευταίος ασθενής, ακολούθησαν
χρόνια εγκατάλειψης και ερήμωσης στο νησί, σε μια προσπάθεια να σβηστούν από τη
συλλογική μνήμη όσα τραγικά συνέβησαν εκεί.
Το 1970 η
νησίδα ανακηρύσσεται προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή. Αρχίζουν οι
ανασκαφές∙ γκρεμίζονται τα κτήρια του Λεπροκομείου και ξεκινούν έργα συντήρησης
στα τείχη. Μερικά χρόνια αργότερα, το επιτυχημένο best seller μυθιστόρημα της
Βικτώριας Χίσλοπ «Το Νησί» έβαλε τέλος στην απομόνωση. Με κέντρο αναφοράς τη
Σπιναλόγκα, η Αγγλίδα συγγραφέας επιχείρησε με επιτυχία να γκρεμίσει την
κοινωνική προκατάληψη αναβιώνοντας μια εποχή που κανένας δεν ήθελε να θυμάται.
Πώς να πάτε στη Σπιναλόγκα
Για να πάτε στη Σπιναλόγκα θα πάρετε το καραβάκι από
τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα ή την Πλάκα. Από τον Άγιο Νικόλαο τα
καραβάκια αναχωρούν το πρωί και εκτός από τη μεταφορά στη Σπιναλόγκα,
προσφέρουν γεύμα και κολύμπι στις παραλίες πίσω από την χερσόνησο Κολοκύθα, πριν
επιστρέψουν το απόγευμα στον Άγιο Νικόλαο. Από το λιμάνι της Ελούντας όλους
τους καλοκαιρινούς μήνες κάθε μισή ώρα φεύγει καΐκι που θέλει 15-20 λεπτά για
να φτάσει στο νησί, ενώ συχνά το θαλασσινό ταξίδι συμπεριλαμβάνει και το γύρο
της χερσονήσου Κολοκύθας. Καϊκια φεύγουν επίσης από το χωριουδάκι Πλάκα λίγο
βορειότερα από την Ελούντα. Η διαδρομή από εδώ είναι η συντομότερη, 10 λεπτά
περίπου, γιατί η Πλάκα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Σπιναλόγκα.
Χρήσιμα τηλέφωνα:
Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού
Κρήτης: 28210 246299
Λεωφορεία: 28210 245020, 28410 22234 (www.ktelherlas.gr)
Λεωφορεία: 28210 245020, 28410 22234 (www.ktelherlas.gr)
Για περισσότερες πληροφορίες και
φωτογραφίες επισκεφθείτε το www.lasithitourism.com
Πηγές: http://www.explorecrete.com/
http://www.visitgreece.gr/